ANTIQA kimyo
Kimyo - moddiy olamning “g‘isht”laridan ajoyib "sanʼat asar"lari yasashni o‘rgatuvchi, har narsadan bir xil narsa, bir narsadan har xil narsa qanday yaralish sirini kashf qiluvchi, moddalarning turli xil qorishmasidagi jumboqlarni yechuvchi, jonlidan jonsizga, gazdan suyuqqa, qattiqdan plazmaga borib kelaveradigan sarguzashtparast fandir.

Lug'at

Kataliz nima?


Kataliz - (yun. katalysis — buzilish, parchalanish) — kimyoviy reaksiyalar tezligining ba’zi moddalar (katalizatorlar) ta’sirida o‘zgarishi. Katalizator reaksiyaga kirishuvchi modda (reagent)lar b-n bir qancha oraliq birikmalar hosil qilib, reaksiya nihoyasida miqdori va tarkibi o‘zgarmasdan ajralib chiqadi. Katalizator sifatida turli xil moddalar (gaz, suyuqliklar va qattiq moddalar) ishlatilishi mumkin.

Buni sodda qilib tushuntirish mumkin:
Kataliz - bu bitta moddaning boshqa moddalarning tezroq yoki yaxshiroq reaksiyaga kirishiga yordam berishi. Masalan, suv kislorod va vodorod atomlaridan tashkil topganligini bilasiz. Agar siz bu atomlarni ajratmoqchi bo'lsangiz, unda siz elektr to'ki orqali juda ko'p energiya sarflashingiz kerak. Ammo boshqa moddani, masalan, misni qo'shsangiz, u kislorod va vodorod atomlari o'rtasida vositachi bo'lib, ularni osonroq ajratishga yordam beradi. Mis suvning parchalanishi uchun katalizator hisoblanadi.

Katalizatorlar biz uchun juda foydali, chunki ular bizga ishlarni tezroq va yaxshiroq bajarishga yordam beradi. Masalan, katalizatorlar ko'mirdan yoqilg'i, kimyoviy moddalardan dori-darmonlar, neftdan plastmassa va boshqa ko'p narsalar olishga yordam beradi. Katalizatorlar tanamizda ovqat hazm qilish, nafas olish va kasalliklardan himoya qilishda ham ishlaydi. Bu katalizatorlar fermentlar deb ataladi.

Katalizatorlar bizning hayotimizni osonlashtiradigan va qiziqarli qiladigan ajoyib yordamchilardir. Ammo ular bizga yordam berganidan keyin ham yo'qolib ketmaydi. Ular reaktsiyadan oldin qanday bo'lsa, xuddi shunday qoladi. Shunday qilib, biz ularni qayta-qayta ishlatishimiz mumkin.