Tajriba
Ola-chipor Fir'avn iloni
Kerakli narsalar: Sopol idish, kalsiy glyukanat tabletkalari, quruq spirt, gugurt.
Bajarish: Tajribani ochiq havoda yoki yaxshi havolantirilgan xonada qilish tavsiya qilinadi. Quruq spirtni sopol idishga qo'yamiz. Uning ustiga kalsiy glyukanat tabletkasidan bittasini joylashtiramiz. Keyin gugurt chaqib quruq spirtni yoqamiz. Ma'lum vaqt o'tib tabletkadan "ola-chipor ilon" boshini ko'tarib chiqa boshlaydi. Quruq spirt ustiga bir nechta tabletka ham qo'yish mumkin. Bunda "ilonlar" soni ko'proq bo'ladi. Yoki bir necha boshli "ajdarhoga" aylanadi.
Izoh: Tajribada quyidagi reaksiya sodir bo'ladi: 2NH 4 NO 3 + C 12 H 22 O 11 = 11C + 2N 2 + CO 2 + 15H 2 O.
Uglerod azot va karbonat angidrid gazi bilan aralashib chiqqani sababli yongan moddaning hajmi keskin ortishi evaziga shunday holat yuz beradi.
Pufakni puflamasdan shishsirish
Kerakli narsalar: Stakan, pufak, osh sodasi, sirka kislotasi
Bajarish: Pufak ichiga 2 qoshiq soda solamiz. Stakanga esa uchdan birigacha to'ldirib sirka kislotasi quyamiz. Soda solinganpufakning og'zini stakan og'ziga yon tomonidan ohista shar ichidagi soda stakanga tushib ketmaydigan tarzda kiydiramiz. Keyin pufakni yuqoriga ko'tarib ichidagi sodani stakanga solamiz. Kimyoviy reaksiya natijasida gaz ajralib chiqib pufak shisha boshlaydi.
Izoh: Tajribada quyidagi reaksiya sodir bo'ladi: NaHCO 3 + CH 3 COOH = CH3COONa+H2O+ CO2 . Ajralib chiqqan karbonat angidrid gazi sharni shishiradi.